IMAGINE 2013 | CITADEL is een van de werkelijk griezelige films van Imagine 2013. Het geheim: geen bloed, bijlen of demonen, maar een troosteloze stadsjungle en een jonge regisseur die ervaring heeft met doodsangst.
De Ierse horrorfilm CITADEL, waarin een jonge vader afdaalt in een grimmige urban nightmare, is deels autobiografisch. “Toen ik zestien was,” vertelt Ciarán Foy wanneer Schokkend Nieuws hem tijdens Imagine interviewt, “ben ik een keer aangevallen door zulke straatjongens met hoodies. Ze zetten een injectienaald op mijn keel. Het was niet eens een beroving, ze wilden geen geld, het was volkomen willekeurig. Dat was nog wel het meest traumatische. Ik ontwikkelde daarna een angststoornis, agorafobie. Je durft letterlijk de deur niet meer uit. Doodsbang was ik.”
Net zoals Tommy, die in de film zijn vrouw verliest aan het straattuig. Hoe ben je er uiteindelijk overheen gekomen?
“Het klinkt misschien overdreven, maar het was letterlijk de brief van de filmacademie waarin stond dat ik was aangenomen. Toen wist ik: ik moet weer naar buiten. Op de academie ontmoette ik mijn vrouw en zij adviseerde me ook professionele hulp. Ik dacht niet dat praten zou helpen, maar het was het beste advies ooit. Ik hoop dat mensen die aan agorafobie lijden, iets zullen herkennen. In CITADEL zitten heel veel visuele elementen die ik ontleend heb aan mijn angstervaringen. Tommy staat bijvoorbeeld heel vaak zo in het beeld geplaatst, dat het lijkt alsof hij gevangen zit in een deur. Deuren, dat symboliseerde voor mij jarenlang een onoverbrugbare barrière.”
Je hebt ook veel gedaan aan de art-direction neem ik aan. De stad ziet er vreselijk troosteloos uit.
“Aan die voetgangerstunnel is bijna niets veranderd. Dat is een afschuwelijke plek. We hebben met cgi van één torenflat er drie gemaakt en alles er wat smeriger en verweerder uit laten zien. De opnames waren in Dublin. Het was loodzwaar. Het was veel kouder dan we verwacht hadden, er was voortdurend dat kind op de set, maar door de kou heb ik wel van die mooie dampwolkjes, telkens wanneer iedereen praat. Ik herinner me nog dat ik dacht: “Te gek! William Friedkin moest enorme koelinstallaties laten aanleggen om dat effect te bereiken in THE EXORCIST en ik krijg het gratis en voor niets. De acteurs waren natuurlijk minder blij. Tijd om na te denken over mijn angst, of die te herbeleven, had ik gelukkig niet. Het was zo hectisch.”
Sommige mensen bekritiseren je film omdat die reactionair zou zijn.
“In Parijs vroegen ze tijdens een Q&A: “Is dit uw oplossing, mijnheer Foy, voor de kansarme jeugd van de achterstandswijken? Steek ze maar in de fik?” Mijn antwoord was: “Als het moordlustige, gemuteerde wolfskinderen zijn wel, ja.” Ik had destijds dezelfde kritiek op een film als EDEN LAKE, maar dit is anders. In EDEN LAKE gaat het heel duidelijk om een welvarend koppel dat wordt aangevallen door arbeidersjeugd. Alles wat lower class is, wordt in die film afgebeeld als eng en gevaarlijk. Maar in CITADEL woont Tommy in precies dezelfde flat als die hoodies. Hij is ook arbeidersklasse, net zoals die sociaal werkster of de priester. Ik weet ook wel dat er allerlei sociaal-economische verklaringen zijn, maar dit is mijn urban angstfantasie en die probeer ik zover mogelijk door te voeren.”
Dat maakt het ook universeel herkenbaar.
“Precies. Na die vertoning in Parijs moesten alle bioscoopbezoekers wel door een verlaten en slecht verlichte metrotunnel naar huis lopen.”
Ik hoor dat je nu werkt aan een sciencefictionfilm.
“Dat klopt. Ik kreeg aanvankelijk veel scenario’s toegezonden via mijn agent, maar dat was steeds van: “CITADEL is fantastisch, wij hebben een script dat net zoiets is als CITADEL.” Waarom zou ik hetzelfde nog eens willen maken? Als ik eerlijk ben, is sciencefiction altijd mijn eerste en grootste liefde geweest. Het wordt een verfilming van een Amerikaanse comic. Ik kan er verder niet veel over verklappen.”
Je persoonlijke verhaal is de kracht van CITADEL, ben je niet bang dat je dat nooit meer terugkrijgt in een ander project?
“Het gaat erom hoe je je persoonlijke ervaringen omvormt. Ik herinner me een Q&A met Martin Scorsese, waar ik bij was. Hij had net gezegd dat een goede regisseur altijd vanuit zijn persoonlijke ervaringen vertrekt. Ik vroeg hem toen: “Hoe bedoelt u? Ik denk toch niet dat Steven Spielberg werkelijk op de vlucht is geweest voor dinosauriërs of een witte haai? Het antwoord van Scorsese ben ik nooit vergeten: “Nee, maar misschien is Steven als kind wel doodsbang geweest voor een hond.”
(Met dank aan Roel Haanen)
Schokkend Nieuws volgt Imagine 2013 van 8 t/m 17 april!
8/4: Imagine van start!
9/4: Frankenstein’s Army
10/4: Masterclass Neil Jordan
11/4: In de ban van Bollywood
12/4: Interview met Justin Benson en Aaron Moorhead (RESOLUTION)
13/4: Interview met Jeremy Gardner en Adam Cronheim (THE BATTERY)
13/4: Interview met Nicholas Hoult (WARM BODIES)
14/4: Psychotische vrouwen!
15/4: The Night of Terror
