VOORPRET | Vanaf 18 mei is de Xenomorph weer terug in de bioscoop, een monster dat sinds zijn eerste verschijning in ALIEN (1979) niet meer weg te denken is. De film is een inspiratie geworden voor velen, máár: de makers zelf hebben zich ook flink laten inspireren. Hier is een lijstje met films die op de een of andere manier als inspiratie hebben gediend voor de allereerste ALIEN.
IT! THE TERROR FROM BEYOND SPACE (Edward L. Cahn, 1958)
Scenarist Dan O’Bannon heeft toegegeven dat hij tijdens het schrijven van ALIEN veel naar andere films keek. Zoals hij zelf zei: ‘I didn’t steal from anybody. I stole from everybody!’ Een van die films waar O’Bannon overduidelijk naar keek was IT! THE TERROR FROM BEYOND SPACE. De film gaat over een crew die naar Mars wordt gestuurd om een gefaalde missie te onderzoeken. Ze vinden één overlever, die blijft volhouden dat een buitenaards monster verantwoordelijk is voor de ramp. Het monster weet vervolgens aan boord van het schip te komen en gaat achter de bemanning aan, één voor één. De manier waarop het monster zich door het schip beweegt en zelfs de manier waarop men uiteindelijk met het monster afrekent, doen allemaal enorm denken aan ALIEN.
THE THING FROM ANOTHER WORLD (Christian Nyby, 1951)
Jerome Bixby, scenarist van IT! THE TERROR FROM BEYOND SPACE, gaf aan dat hij zich op zijn beurt weer liet inspireren door THE THING FROM ANOTHER WORLD. ‘In principe is het THE THING in de ruimte’, aldus de scenarist. Maar ook Dan O’Bannon liet zich inspireren door deze klassieker van producent Howard Hawks. In grote lijnen lijken de films ook erg op elkaar. In THE THING FROM ANOTHER WORLD zien we een groep nietsvermoedende wetenschappers in een verlaten locatie, die een mysterieus monster in huis halen. Het monster ontwaakt uit een lange slaap en zorgt voor een hoop ellende in het kamp, net zoals de Xenomorph voor dood en verderf zorgt in ALIEN, waar crewleden ook al geen contact hebben met de buitenwereld.
FORBIDDEN PLANET (Fred M. Wilcox, 1956)
Een andere film die veel overeenkomsten vertoont met het script van O’Bannon is FORBIDDEN PLANET. In deze film reist de bemanning van een ruimteschip naar een vreemde planeet om te onderzoeken waarom een voorgaande expeditie is mislukt. Ze krijgen waarschuwingen, maar die negeren ze en komen dan tot de ontdekking dat een buitenaards wezen verantwoordelijk is voor de problemen. Naar verluidt zijn veel elementen uit FORBIDDEN PLANET overgenomen door O’Bannon in zijn oorspronkelijke script, maar hebben deze de uiteindelijke film niet gehaald.
NIGHT OF THE BLOOD BEAST (Bernard L. Kowalski, 1958)
Het had niet veel gescheeld of het script van Dan O’Bannon was in handen gekomen van producent Roger Corman. Wie wil weten hoe een ALIEN van Corman er ongeveer zou uitzien, kan bijvoorbeeld NIGHT OF THE BLOOD BEAST bekijken. Hierin keert een astronaut terug naar de aarde, maar hij overleeft de reis niet. Hij draagt echter een buitenaardse levensvorm met zich mee in zijn lichaam. De film werd geschreven door Gene Corman, de broer van Roger, en ze produceerden hem samen. Een ander voorbeeld van een ALIEN-film in handen van Roger Corman is GALAXY OF TERROR (Bruce D. Clark, 1981), een film die hij maakte nadat de rechten van ALIEN aan zijn neus voorbij gingen. Leuk detail: de sets voor die film zijn gebouwd door James Cameron en Bill Paxton.
TERRORE NELLO SPAZIO / PLANET OF THE VAMPIRES (Mario Bava, 1965)
Een andere film die veel overeenkomsten kent met ALIEN is TERRORE NELLO SPAZIO oftewel PLANET OF THE VAMPIRES. De film vertelt het verhaal van een groep astronauten die een geheimzinnige planeet moet bezoeken. Op deze mysterieuze planeet ontdekt de bemanning een bijzonder ruimteschip en vinden tevens enorme skeletten, vergelijkbaar met de ‘Space Jockey’ die de bemanning in ALIEN aantreft. Ondanks de vele gelijkenissen zegt O’Bannon dat hij wel wist van het bestaan van PLANET OF THE VAMPIRES en er zelfs stukjes van had bekeken, maar de film nooit in z’n geheel heeft gezien.
DARK STAR (John Carpenter, 1974)
En dan is er nog DARK STAR, John Carpenters komische debuutfilm die hij samen met Dan O’Bannon schreef toen ze nog filmstudenten waren. De twee gebruikten hun voorliefde voor sciencefictionfilms in een komedie met waarin onder andere een vreemd buitenaards wezen voorkomt. Uiteindelijk besloot O’Bannon veel elementen uit DARK STAR te kopiëren en te gebruiken voor zijn ALIEN-script. O’Bannon zei zelf: ‘Ik dacht: als ik mensen niet kan laten lachen, misschien kan ik ze dan laten schreeuwen.’ O’Bannon was trouwens naast scenarist voor DARK STAR ook setdesigner, editor en hoofdrolspeler.
JAWS (Steven Spielberg, 1975)
Er zijn uiteraard best wat overeenkomsten te bedenken tussen ALIEN en JAWS. Vooral qua toon en stijl: een spannende, serieuze monsterfilm, die vooral werkt met suggestie en een monster bevat dat je opvallend weinig ziet. Maar de titel JAWS kwam vooral veel ter sprake tijdens het verkopen van het script. De film werd steevast omschreven als ‘JAWS in space’ als men stond te pitchen voor een groepje geldschieters. Een slimme zet, gezien JAWS een enorm succes was. En welke geldschieter wilde nu niet ook zo’n megahit op zijn naam hebben?
THE TEXAS CHAIN SAW MASSACRE (Tobe Hooper, 1974)
Ook Ridley Scott heeft zich laten inspireren door andere films. De regisseur is geen fan van horrorfilms, maar Dan O’Bannon overtuigde hem om – samen met producent Walter Hill – THE TEXAS CHAIN SAW MASSACRE te bekijken. De film maakte een grote indruk op zowel Scott als Hill. Vooral het simplistische en de enorm naargeestige toon sprak Scott erg aan. Scott noemde de film één van de weinige geweldige horrorfilms. Een andere horrorfilm die Scott erg hoog heeft zitten, en waar hij ook inspiratie uit putte voor ALIEN, was THE EXORCIST (William Friedkin, 1973).
STAR WARS (George Lucas, 1977)
Uiteindelijk is er nog één titel erg belangrijk geweest voor ALIEN en dat is STAR WARS. Door het enorme plotselinge succes van deze film zag 20th Century Fox ineens in dat sciencefiction een populair en vooral winstgevend genre kon zijn. Er moest dus zo snel mogelijk een volgende scifi gemaakt worden, en het script van O’Bannon lag op de plank. Dus werd het startsein gegeven om die film te gaan maken. En de rest is geschiedenis.