TGIF | De inzendingen voor de Thank God It’s Friday van deze week stonden bijna allemaal in het teken van de jaren 80. Wat is dat toch?
Schokkend Nieuws werd in 1992 opgericht, dus het is niet zo vreemd dat de oprichters van ons tijdschrift de films van de eerste en tweede helft van de jaren 80 nog vers op het netvlies hadden staan. Wie stond er op de cover van ons nulnummer? Chucky! De huidige Schokkend Nieuws-redactie is aanmerkelijk jonger, maar ook bij hen is het enthousiasme voor de films van het achtste decennium van de vorige eeuw opvallend. In het laatste nummer, bijvoorbeeld, aandacht voor: PET SEMATARY, THE HOWLING, AN AMERICAN WEREWOLF IN LONDON, FRIGHT NIGHT, MANIAC en een hele reeks vigilante-films op video. Het is alsof the eighties never ended.
En wij zijn de enigen niet. Evrim Ersoy, creative director van Fantastic Fest in Austin, en genrejournalist Ti Singh (Den of Geek) werken aan wat ‘the definitive documentary on ’80s horror’ moet worden. Je kunt nog tot 31 maart investeren in IN SEARCH OF DARKNESS, waarin o.a. interviews te zien zullen zijn met Joe Dante, Barbara Crampton, Jeffrey Combs, Greg Nicotero, Bill Moseley, Caroline Williams, Kane Hodder, Sean S. Cunningham en Heather Langenkamp.
Of ze de titel ‘definitive’ mogen claimen moet nog blijken. Uit deze IMDb-lijst wordt duidelijk dat van de 62 gevonden horrordocumentaires verreweg de meeste over de boogeymen en slashers van de jaren 80 gaan. Ook het Imagine Film Festival grijpt in april met een speciaal themaprogramma terug op de slasher en ontvangt niemand minder dan William Lustig, de regisseur van MANIAC (1980) en MANIAC COP (1988). En let eens op het enthousiasme van deze verslaggever over de terugkeer van, toegegeven, een van de mooiste vrouwen van de jaren 80. En mocht deze vrolijke animatiefilm per ongeluk op de YouTube-kijklijst van je zoontje of dochterje belanden dan is ook de volgende generatie nog niet van Chucky af.
Ergens is het gek. Welbeschouwd waren de jaren 60 en 70 veel creatiever en vernieuwender wat betreft het soort verhalen dat verteld kon worden. NIGHT OF THE LIVING DEAD (1968), THE EXORCIST (1973), THE TEXAS CHAIN SAW MASSACRE (1974), JAWS (1975), DAWN OF THE DEAD (1978) en HALLOWEEN (1978) waren echte game changers. Wat in de jaren 80 gemaakt werd borduurde daar vooral op voort. Wat betreft special effects was het decennium wel vernieuwend. De weerwolftransformatie in AN AMERICAN WEREWOLF IN LONDON (1981) en het monster in THE THING (1982): klassiekers. TRON (1982) en THE ABYSS (1989) gaven ons de eerste voorproefjes van de miraculeuze mogelijkheden van CGI.
Films uit de jaren 80 hebben iets spannends; een sfeertje; iets smoezeligs en onbetrouwbaars. Ik denk dat het vooral dát is. De vigilantes in de Video Basta van deze maand en het grapje over Chucky hierboven hintten er al op: er werd toen niet echt moeilijk gedaan over politieke correctheid. Als nu iemand voor het eerst een horrorfilm zou verzinnen over moordend kinderspeelgoed zou dat voor een hoop boze tweets en online petities zorgen. De Nederlandse tekst achterop de VHS-band van VIGILANTE (1982) zou ook protesten opleveren: ‘Als de politie niets doet, ruimen wij het tuig wel op!’ Misschien zijn er een paar griezels onder onze lezers die dit soort praatjes serieus nemen, maar ik denk dat de meesten er toch met een zekere ironie naar kijken: het is heerlijk even je mening over de (overigens sterk verminderde) straatcriminaliteit of kinderopvoeding op te schorten en te genieten van een ongevaarlijke wraak- of griezelfantasie. Ik en anderen binnen Schokkend Nieuws praten soms met pure nostalgie over het oude New York, voordat The Bronx en Times Square werden opgeruimd, maar we zijn er natuurlijk nooit geweest. We kennen dat New York alleen uit die films. Ik weet eigenlijk wel zeker dat ik er in 1982 niet over straat had gedurfd.
Het plezier in die films zal wel altijd blijven bestaan, maar ik denk niet dat ze nog zo gemaakt kunnen worden. CGI en Motion Capture hebben ons verwend en een beetje lui gemaakt. Terrorisme, internet en demagogen hebben ons banger, bewuster en voorzichtiger gemaakt. En eerlijk is eerlijk: de jaren 80 waren natuurlijk helemaal niet zo leuk. De Koude Oorlog en de aidsepidemie waren op hun hoogtepunt. Ronald Reagan en Margaret Thatcher leidden een conservatieve contrarevolutie en vielen vakbeweging, burgerrechtenbeweging, milieubeweging, vrouwenbeweging en de alternatieve muziek- en videocultuur aan. Ik vrees dat er toen een hoop mensen waren die de macho-maatregelen van Chuck Norris of Charles Bronson volop steunden. Zouden dat soort films onder het Trump-regime weer gemaakt worden, dan zou ik er, denk ik, ook de lol niet van inzien. Sterker: ik denk dat de huidige zwerm superheldenfilms uiteindelijk op een even misselijk en oorlogszuchtig superioriteitsdenken gebaseerd is (‘a race of nobel warrior heroes’, ‘One of us… so you could live longer, stronger, superior… ). Kortom: ook ik ben veranderd sinds de jaren 80.
Wat ik nog wel aan zou durven, is een nacht in een hutje achter het benzinestation uit THE TEXAS CHAIN SAW MASSACRE.
Ik denk alleen niet dat ik het écht ga doen, want een overnachting in een van de vier cabins kost je 129 dollar en ik vind het er toch een beetje troosteloos uitzien. Het is wel een goed startpunt voor een excursie naar de andere TCM-filmlocaties in de omgeving. Maar ja, dan lees ik dit weer op hun website: ‘Disorderly conduct or offensive language of any kind, including violation of any campground rule, or anyone causing a disturbance will be asked to leave the premises immediately with no refund. Zero tolerance. (…) The Gas Station is a family-oriented park.’
The eighties are soooo over.
Fijn weekend allemaal!
