Er zijn mensen die beweren dat dvd louter is uitgevonden om dezelfde films opnieuw aan dezelfde liefhebbers te verkopen. Ze hebben gelijk.
Bij een bezoek aan de Romeinse woning van de Italiaanse regisseur Umberto Lenzi kreeg onze medewerker Mike Lebbing een schijf ter groote van een ouderwetse grammofoonplaat onder de neus gedrukt. Het betrof de Amerikaanse laserdisc van Lenzi’s roemruchte bloedbad CANNIBAL FEROX, notabene uitgebracht door Sage Stallone. Lenzi was er vanzelfsprekend apetrots op dat de zoon van Rocky annex Rambo zijn werk had uitgebracht, maar besefte dat de beelddrager mogelijk vraagtekens opriep. In gebrekkig Engels verklaarde hij daarom: “You know, this is lesserdisc”.
Toen Mike me de anecdote vertelde moest ik er hartelijk om lachen, maar Lenzi’s verspreking bevat een kern van waarheid: nu de laserdisc is vervangen door dvd zullen er meer mensen zijn die denigrerend over de lesserdisc spreken. Ik heb me nooit aan het eerste digitale filmmedium gewaagd. Het was me te kostbaar en ik had het vermoeden dat het mede daardoor een elitair speeltje zou blijven, met een beperkt filmaanbod als onvermijdelijk gevolg. Vijf jaar na een eerste kennismaking met laserdisc kocht ik mijn dvd-speler, in de volle overtuiging dat dvd wel een vruchtbare toekomst had. De ingrijpende bemoeienis van Hollywood met het medium maakte immers duidelijk dat de grote jongens een groot commercieel succes verwachtten. Ze eisten en kregen een kunstmatige regioverdeling, zodat ze de mondiale exploitatie van films op dvd naar eigen inzicht konden vormgeven. Dat die geforceerde regioscheiding tot mislukken gedoemd was lag voor de hand: restrictieve techniek nodigt altijd uit tot rebellie. Mede dankzij de dvd-rebellen van het eerste uur kunnen we nu schijfjes uit alle windstreken afspelen.
En zo staat de filmliefhebber voortdurend voor de vraag of een dvd bij Amerikaanse uitbreng meteen tegen importprijzen moet worden aangeschaft, of dat er nog een lokale uitbreng volgt, die wachten mogelijk lonend maakt. Ik wacht soms, en soms ook niet. Er staan veertien Amerikaanse dvd’s van films van Mario Bava in mijn kast. Ja, de Italiaanse meester van het morbide regeert over mijn beeldbuis, lees Schokkend Nieuws en u weet waarom. En nee, ik vrees niet dat ik die Amerikaanse schijven ooit nog door Europese ga vervangen, want ik denk niet dat die prachtige films van Bava hier allemaal zullen uitkomen. Mocht dat toch het geval zijn, dan huldig ik het principe dat films niet steeds opnieuw moeten worden gekocht. Want dan is het einde zoek.
Ik ken mensen die een geliefde film eerst op video, vervolgens op laserdisc en uiteindelijk op dvd hebben aangeschaft. Gezien de huidige ontwikkeling van de voor dvd en verwante media benodigde compressietechnieken kan verwacht worden dat ze over pakweg tien jaar opnieuw in de buidel zullen tasten, wanneer ook dvd een lesserdisc blijkt te zijn. Maar het kan altijd erger. Onlangs sprak ik een geestverwant, die ook nooit genoeg krijgt van Italiaanse horrorfilms en Dario Argento’s SUSPIRIA net zo hoog heeft zitten als ik. Heel hoog dus. Ik vertelde hem over de uitstekende beeld- en geluidskwaliteit van de nieuwe Nederlandse dvd. Hij vroeg me naar het hoesje. “Ik heb die film al op zeven verschillende dvd’s in de kast staan, de Japanse versie kostte me tweehonderd dollar”. Om er na een korte en dramatische pauze aan toe te voegen: “maar als die Nederlandse dvd een ander hoesje heeft, dan moet ik die ook hebben!” Inderdaad: dvd is louter uitgevonden om met oude wijn nieuwe zakken te vullen. De drukpers trouwens ook.
Bart van der Put
