EVENT | Van 5 juli tot en met 5 september in EYE Amsterdam: de films van Billy Wilder. Volgens het filmmuseum gaat het ‘voor het grootste deel [om] komedies met een donker randje’ – maar sommige films zijn eigenlijk vooral donker – met een heel klein beetje zwarte humor om het draaglijk te maken.
Twee van de beste films van Wilder beginnen aan het eind. Tijdens de titelrol van DOUBLE INDEMNITY (1944) loopt een man op krukken op onheilspellende wijze richting camera, totdat bij de woorden ‘Directed by Billy Wilder’ zijn torso vrijwel het hele scherm zwart maakt. Daarna zien we een man roekeloos rijden, binnenkomen op het kantoor van de verzekeringsfirma waar hij werkt, neerzijgen op zijn stoel en – na het opsteken van een sigaret, want dit is film noir – een bekentenis opnemen.
Misschien nog wel mooier is de openingssequentie van SUNSET BOULEVARD (1950). Het beeld opent op een stoeprand van die bekende boulevard. De camera rijdt achteruit. De rust op straat wordt onderbroken door politie. ‘Yes, this is Sunset Boulevard, Los Angeles California. It’s about five o’clock in the morning,’ begint de voice-over. De camera volgt de politieauto’s naar een mooie villa. Er drijft een lijk in het zwembad. ‘The poor dope! He always wanted a pool. Well, in the end, he got himself a pool – only the price turned out to be a little high.’ Die poor dope? Dat blijkt de verteller zelf te zijn, Joe Gillis, die het verhaal vanuit het graf toch nog graag zelf wil begeleiden.
Logisch dus, dat deze films een hoofdrol speelden in de Film Noir-special die we in Schokkend Nieuws #126 publiceerden en die je nog steeds kunt downloaden. ACE IN THE HOLE (1951) is officieel een komedie, maar zo gitzwart dat er weinig mensen om zullen bulderen van het lachen. Misschien werd de film daarom de eerste echte flop in de carrière van Wilder: een cynisch randje was prima, maar het moest wel bij een randje blijven. Kirk Douglas speelt een ambitieuze, egocentrische journalist die op een mijnongeluk is af gekomen en niet te beroerd is om de reddingsoperatie stiekem te frustreren voor een paar dagen extra kopij.
Ook om THE LOST WEEKEND (1945) valt niet zo heel veel te lachen – je zou hem daarentegen prima als horrorfilm kunnen beschrijven. Het was een van de eerste Hollywoodfilms over alcoholisme. Dat van hoofdpersoon Don (Ray Milland) om precies te zijn. Zijn weekend gaat van kwaad tot erger, met als diepte- én hoogtepunt een visualisatie van wat delirium tremens met je doet.
EYE brengt vanaf 5 juli drie films in landelijke distributie: DOUBLE INDEMNITY, THE LOST WEEKEND en ACE IN THE HOLE. Hou dus ook je lokale filmtheater in de gaten, dat bespaart je misschien een trip naar Amsterdam. Voor het hele programma moet je wel echt naar EYE. Dan kun je natuurlijk ook gewoon naar SOME LIKE IT HOT (1959), THE APARTMENT (1960) of THE SEVEN-YEAR ITCH (1955). Of naar de films die Wilder wel schreef maar niet regisseerde, zoals NINOTCHKA (Ernst Lubitsch, 1933) en BALL OF FIRE (Howard Hawks, 1941) – dat valt zelfs heel erg aan te raden. Maar als je Wilder vooral ziet als maker van komedies, dan riskeer je een boel moois te missen.
Het volledige programma, de precieze data en kaartje vind je hier
