Sensation Comics
Sensation Comics
INTERVIEW

Interview met Tim Hanley

Sensation Comics IMAGINE | In het kader van het speciale programma over Fantastic Fashion komt Tim Hanley, een striphistoricus die het boek Wonder Woman Unbound schreef, op 14 april om 18:10 een lezing geven over haar fascinerende geschiedenis. Wij spraken hem alvast over fallische zwaarden, feminisme, en natuurlijk dat weinig verhullende, iconische kostuum.

Even wat achtergrond, voor we beginnen. Wonder Woman werd in 1941 bedacht door William Moulton Marston. Marston was een fascinerend figuur: uitvinder van de leugendetector, bondage-enthousiast, op een geheel eigen manier feminist. Hij woonde bovendien in Ă©Ă©n huis met zijn vrouw Elizabeth Holloway, zijn vriendin Olive Byrne (dochter en nicht respectievelijk van prominente eerstegolf-feministes Ethyl Byrne en Margaret Sanger) en de kinderen die hij met beiden had.

Zelfs al heb je nog nooit een strip met Wonder Woman gelezen en nog nooit de iconische televisieserie uit de jaren 70 gezien: je weet hoe Princess Diana of Themyscira zich kleedt. “Het kostuum is eigenlijk vrij conventioneel, en is redelijk constant gebleven”, aldus Tim Hanley. “In het begin kan je zien hoe William Moulton Marston en [tekenaar] Harry Peters elementen van hun feministische theorieĂ«n opnamen in het pak: de armbanden, de lasso.”

“Verder is haar kostuum natuurlijk heel Amerikaans patriottisch. Dat was in de tijd dat ze voor het eerst verscheen, in 1941, heel populair: Captain America was een paar maanden daarvoor gedebuteerd en was een enorme hit. Binnen het verhaal had het ook een functie dat haar (toen nog) rok sterren had, haar kleding de kleuren van de Amerikaanse vlag gebruikte en ze een adelaar op haar borst had: om haar Amazoniaanse waarden te kunnen doorgeven moet ze wel in Amerika passen. En,” voegt Tim toe, “het ziet er gewoon cool uit.”

WonderWomanComicStrip

Eind jaren 60 gaf Wonder Woman tijdelijk haar krachten op. Het onderscheid tussen haar en alter ego Diana Prince verdween, en het iconische kostuum maakte plaats voor ‘mod’ outfits. Waren de schrijvers zich toen nog wel bewust van de geschiedenis? “Elke betekenis van het personage was in die tijd allang vergeten. Marston was toen al twintig jaar dood. Kanigher, die de strips schreef, dacht er niet zo diep over na. Hij recyclede vaak zelfs zijn eigen verhalen.”

“Maar iedereen die met haar was opgegroeid wist het nog wĂ©l,” legt Tim uit. “Onder andere Gloria Steinem en andere feministen, die erg van Wonder Woman hielden. Ze waren het misschien niet geheel eens met Marstons ideeĂ«n over vrouwelijke superioriteit en bondage, maar ze bewonderden wel hoe sterk Diana was en het aspect van zusterschap dat in de vroege strips naar boven kwam. Toen DC het kostuum deed verdwijnen kwamen zij in verzet.”

In 1973 kwamen haar krachten – Ă©n haar iconische pakje – terug. In de jaren 90 was er een leren pakje, begin 2000 is Diana even geen Wonder Woman meer maar een spion in een witte jumpsuit… In 2010 kreeg ze opeens een broek aan, tot ontsteltenis van veel fans. “Uiteindelijk gingen ze altijd toch weer terug. Meer bedekking is niet slecht: Captain Marvel is gegaan van een soort bikini naar een flightsuit en dat past heel goed bij haar. Maar bij Wonder Woman… Het kan objectiverend getekend worden, maar dat hĂłeft niet. Als het respectvol gedaan wordt, ziet het er zĂł iconisch uit dat je er eigenlijk niks aan moet veranderen.”

WONDER WOMAN, geregisseerd door Patty Jenkins, komt in juni uit. Wat vindt Tim van de outfit van Wonder Woman in de huidige films? “Toen het kostuum voor het eerst te zien was, in DAWN OF JUSTICE, was het vooral heel erg bruin. Maar het was een Wonder Woman-kostuum: het had de algemene vormen, de armbanden, de lasso. Als je in detail kijkt hĂ©Ă©ft het wel de juiste kleuren, al kan je dat in de film niet zien.”

Wonder Woman in verschillende outfits

“Nieuw is wel het zwaard,” observeert Tim. “Er ligt echt de nadruk op, in de trailer voor de WONDER WOMAN-film is het zelfs verwerkt in wat ze draagt als ze het kostuum niet aanheeft. Het is in feite een overgang van een vrouwelijk symbool, namelijk de lasso, naar een duidelijk fallisch symbool.”

Er zijn nog meer veranderingen. Het tijdperk, bijvoorbeeld: opeens bevindt Diana zich in de Ă©Ă©rste in plaats van de tweede wereldoorlog. Daar maakt Tim zich een beetje zorgen over: “Vooral wat betreft feminisme: je verplaatst haar terug naar een tijdperk in Amerika dat vrouwen het stemrecht nog niet eens hadden. Het is een beetje een stroman-patriarchaat voor haar om tegen te vechten.”

In zijn boek Wonder Woman Unbound: The Curious History of the World’s Most Famous Heroine wijst Hanley er op dat Wonder Woman qua feminisme regelmatig uit de pas loopt met haar tijd. In de jaren 40 was ze veel feministischer, maar juist tijdens de tweede feministische golf in de jaren 60 en 70 vond je in haar strips soms regressieve ideeĂ«n. Hoe staat dat nu? “Ik hoop dat [regisseur] Patty Jenkins er wat van kan maken. Maar ik denk dat de setting beperkend is: het is moeilijk Ă©cht een badass feministische strijder te zijn tegen mensen van honderd jaar geleden, terwijl het feminisme juist nu heel relevant is.”

Waarom heeft het dan zo lang geduurd voordat Wonder Woman haar eigen film kreeg? Ze had in de jaren 70 tenslotte al een zeer succesvolle televisieserie. Dat is simpel: “Omdat ze een vrouw is. Ze proberen al tientallen jaren films en series over haar te maken. Maar het is gewoon lastig voor een vrouwelijke superheld. Wonder Woman is de eerste in deze golf die Ă©cht de hoofdrol krijg. En in tegenstelling tot Catwoman, Elektra, Supergirl en Batgirl is Wonder Woman niet verbonden aan een mannelijke superheld. Ze is haar eigen personage. Dat is voor de studio lastig, vooral in een tijd waarin uitgebreide universa vol dwarsverbindingen zo populair zijn.”

Wonder Woman

En wat als de film het niet zo goed doet? “Dan zegt iedereen dat een vrouw geen superheldenfilm kan dragen. Dat zag je al in de Sony-hack: op basis van CATWOMAN en ELEKTRA werd hetzelfde geconcludeerd, terwijl dat gewoon hĂ©Ă©l slechte films zijn. Als een Batman of Spider-Man-film het niet goed doet, zijn er allerlei verklaringen, en komt er wel weer een reboot. Maar als Wonder Woman faalt, dan zie ik een reboot niet snel gebeuren.”

Tim blijft positief: “Mensen lijken tot nu toe wel enthousiast, gelukkig. Het feminisme ervan heeft zowel voordelen als risico’s, natuurlijk: het trekt sommige mensen naar de bioscoop maar kan anderen ook afschrikken. Maar ik ben optimistisch, want Wonder Woman is en blijft een fantastisch personage.”

Lezing Tim Hanley
14 april, 18:10
EYE2

13 april 2017

Fan van horror, sci-fi en cult?

Neem een abonnement!

Ons magazine bevat nĂłg meer en staat vol interviews, recensies en achtergronden.
Voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat!
Liever digitaal ontvangen? Dat kan ook!