TGIF | Een observatie over STAR WARS leidt Julius Koetsier tot vragen over canonisering, en daarmee de Oscars. Maar ook voor idiosyncratischer producties is er aandacht in deze TGIF. En, uiteraard, het overlijden van Terry Jones.
De tamelijk irritante YouTuber J. Carlin heeft uitgerekend wat het zou kosten om ‘all the Star Wars‘ in huis te halen, dus niet alleen de films, maar ook de boeken, strips en games. Hij komt uit op $2399,88. Als je niet alle fysieke media hoeft te hebben en een abonnement neemt op diensten als Marvel Unlimited en Disney+, ben je er al voor $374. Zonder games erbij: $77.
Interessant is wat Carlin bedoelt met ‘alles van Star Wars’. Hij heeft het namelijk níet over de vele romans die verschenen vóórdat Disney de franchise kocht. Die zijn immers geschrapt uit de canon. Sterker nog, ‘alles van Star Wars’ omvat niet eens de oorspronkelijke trilogie. Disney stelt nog altijd alleen de ernstig gemutileerde ‘special editions’ beschikbaar. Wil je de originele films zien, ben je aangewezen op Harmy’s Despecialized Edition.
Als je fan bent, maakt het dan uit of iets tot de canon behoort of niet? En wie bepaalt dat? Waarom zou je akkoord gaan met wat de huidige ‘eigenaar’ van een verhaal je vertelt? Waarom niet de gelekte vroege draft van STAR WARS EPISODE IX (in tegenstelling tot het teleurstellende THE RISE OF SKYWALKER een écht vervolg op THE LAST JEDI) beschouwen als de werkelijke afsluiter van de trilogie? De geschiedenis wijst uit dat culturele canonisering zich vaak niet voegt naar de wil van vermeende autoriteiten. Kijk naar de Oscars. Heel even doen ze ertoe voor de reputatie van een film. Maar wie een lijst van alle Best Picture-winnaars bekijkt, ziet geen representatief overzicht van algemeen erkende meesterwerken. Tekenend is HOW GREEN WAS MY VALLEY: op de Wikipedia-pagina van die film staat vermeld dat hij in 1941 de Oscar voor Beste Film won, ‘famously beating CITIZEN KANE and THE MALTESE FALCON.‘ Het zal je gebeuren: win je een prestigieuze prijs, heb je je reputatie alsnog vooral te danken aan de verliezers.
Daarom verbaast de controverse rond de Oscarnominaties voor JOKER me ook een beetje. Laten we in godsnaam niet doen alsof dit de eerste keer is dat er een domme film genomineerd wordt voor Best Picture (bij een vlugge blik op de laatste tien jaar springen mij in het oog als minstens even hol: VICE, GREEN BOOK, BOHEMIAN RHAPSODY, THREE BILLBOARDS OUTSIDE OF EBBING, MISSOURI, LA LA LAND, HIDDEN FIGURES, AMERICAN SNIPER, AMERICAN HUSTLE, SILVER LININGS PLAYBOOK). Wat is het dan, dat die typische Oscarfilm (met typische Oscarhoofdrol) ook zo’n controversiële kandidaat maakt? De misplaatst elitaire klacht dat het een comic book movie betreft? Of toch nog steeds de paniekreacties van mensen die in de film een incel-manifest zien (besproken in deze aardige Honest Trailer)? Ik denk dat dit prettig ironische artikel de beste verklaring geeft.
Waar ik me meer zorgen over maak, is wat Emily VanDerWerff opmerkt: dat elke kleinere, persoonlijke, min of meer geëngageerde film straks een link moet hebben met superhelden. Dat de oorlog van de blockbusters tegen de ‘original movies‘ (zoals Quentin Tarantino de situatie omschrijft) beslecht zal worden als de ene categorie de andere opslokt – met gecompromitteerde cinema als gevolg.
Wat ik leuk vind aan het Oscarseizoen, is dat ook normies opeens over films praten. Niet per se het soort films waar mijn interesse in het bijzonder naar uitgaat (een kungfufilm van David Leitch, een Lovecraftverfilming van Richard Stanley, regelbrekende animatie en een vluchtelingendrama met bovennatuurlijke insteek zijn natuurlijk volkomen kansloos), maar toch: onze kunstvorm is weer even het gesprek van de dag. Hoe lang dat nog zo blijft, is de vraag. Mediawetenschapper Dan Hassler-Forest voorspelt het einde van de mainstream.
Wat niet onbenoemd mag blijven in deze aflevering van de chaotische terugblik op de week die TGIF is: het overlijden van Terry Jones. De komiek en regisseur heeft aardig wat SN-waardige titels op zijn naam staan, waaronder de beste verfilming van de Arthurlegende. In een van de beroemdste scènes uit MONTY PYTHON AND THE HOLY GRAIL vraagt Jones als boerin, nadat Arthur beweert ‘King of the Britons’ te zijn: ‘Who are the Britons?’ Als historicus begreep Jones de Middeleeuwse houding ten opzichte van nationalisme. Alleen al daarom is zijn bewerking naast de beste ook de meest historisch accurate Arthurfilm. Overigens: drie van de vier films die in Ierland werden verboden, zijn geregisseerd door Jones. Ook iets om trots op te zijn.
En nu heel iets anders. Deze week plaatste Netflix WHAT DID JACK DO? online, een korte film van David Lynch uit 2016, die hiervoor alleen een paar festivalvertoningen had. Filmtwitter flipte, maar mocht het je ontgaan zijn: een prima manier om het weekend in gaan!
