Dat is de kracht van BUT, vindt artistiek directeur Dorien Eggink: ‘Veel andere filmfestivals zijn door hun formaat en locaties wat statig geworden. De spontaniteit verdwijnt wanneer je festival gehouden wordt in een gigantisch multiplex of duizenden bezoekers trekt. Juist omdat BUT redelijk klein is, heerst er een gemoedelijke, losse sfeer waarin filmmakers en filmfans met elkaar kunnen kletsen onder het genot van veel bier.’
Typisch BUT
Het BUT is dé plek voor je jaarlijkse dosis B-films, weirde performances en transgressive cinema. De twaalfde editie van het festival presenteert naast het gebruikelijke film-, muziek- en kunstaanbod voor het eerst ook een game-programma. ‘Om met de tijd mee te gaan en ook een stuk jonger publiek bij de underground-cultuur te betrekken,’ volgens Eggink.
Maar het festival blijft zijn rauwe rafelrandje houden. Zo wordt er dit jaar een aantal fake snuff-films vertoond. Stephen Biro probeert met zijn AMERICAN GUINEA PIG-films (2014-heden) de beruchte Japanse horrorreeks uit de jaren tachtig nieuw leven in te blazen. Gorehounds komen ook aan hun trekken bij de nieuwe film van de Italiaanse veteraan Ruggero Deodato (CANNIBAL HOLOCAUST, 1986). In zijn BALLAD IN BLOOD (2016) probeert een groepje toeristen op de dag na Halloween de doodsoorzaak van hun huisgenoot te achterhalen, terwijl ze ook van het lijk af proberen te komen.
Fans van inventieve horror kunnen genieten van twee films van jong talent Scott Schirmer. HARVEST LAKE (2016) is een erotische monsterfilm en PLANK FACE (2016) een poëtische kannibalenfilm, verteld vanuit het perspectief van de kannibalenclan. Ook avontuurlijk zijn twee nieuwe films uit de Troma-stal: de horroranimatie GUTBOY (Nick Grant, 2015) en SPIDARLINGS (Salem Kapsaski, 2016), een musical over twee lesbische veganistische anarchopunkers met een fetisj voor spinnen.
Dorien Eggink is trots op de selectie dit jaar: ‘Ik heb geen zin meer in Hollywoodfilms. Dat is allemaal veel te glad en gelikt als je eenmaal gewend bent aan het soort films dat wij draaien.’ Is Hoogland, programmeur en filmoperateur bij BUT beaamt: ‘B-films zijn altijd leuk, niet alleen op bepaalde momenten. Ik verveel me bij films die niet buiten de gangbare paden durven treden.’
Foute kung-fu
Is Hoogland is dit jaar medeprogrammeur van het themaprogramma dat volledig draait om Wrong Fu: de wat foutere kant van de kungfu. ‘Er wordt vaak op kungfu neergekeken. Het heeft weinig om het lijf, volgens de criticasters. Dat is natuurlijk niet zo, zeker niet als je het hebt over de films uit de hoogtijdagen. Wij kijken met ons themaprogramma echter vooral naar de nadagen van het genre. Toen er een gebrek was aan goede ideeën, Bruce Lee net dood was en de interesse langzaam begon af te nemen. De toenemende wanhoop van producers en distributeurs zorgde voor enorm rare vondsten en kruisbestuivingen. Kungfufilms waaraan vampiers werden toegevoegd bijvoorbeeld, of Zweedse softporno. Die mix van genres vind ik erg grappig en intrigerend. Toen ging het ook puur om geld verdienen, maar in tegenstelling tot wat Hollywood nu doet met zijn veilige films en formules, leverde het toen juist hele rare en interessante films op. Alles kon.’
BUT vertoont een aantal van die genrekruisbestuivingen en vermakelijke mislukkingen op 35mm en 16mm, waaronder roemruchte titels als THE CRIPPLED MASTERS (Kei Law, 1979) en THE DYNAMITE BROTHERS (Al Adamson, 1974). Er is ook speciale aandacht voor Bruceploitation (zie Video Basta! ‘Wil de échte Bruce Lee opstaan?’ in SN #119). Het festival vertoont THE DRAGON LIVES AGAIN (Kei Law, 1977), waarin een nep-Bruce Lee in de hel vecht tegen James Bond en Popeye, en THE CLONES OF BRUCE LEE (Joseph Velasco, 1980), waarin Dragon Lee, Bruce Le en Bruce Lai vechten om de troon. De double-bill wordt ingeleid met een compilatie van VHS-fragmenten uit Bruceplotation-films, geselecteerd door Juul Barnard van The Night of Error. ‘Het overgrote deel van de films is niet om over naar huis te schrijven,’ vertelt Barnard. ‘Ik selecteer de beste momenten. Leuk is ook dat alle fragmenten van Nederlandse VHS-banden komen. Het is een sport om de kromme vertalingen er uit te lichten voor komisch effect.’
Vreemde gasten
Nog een aanrader is de Bloody Belgium-night. Naast FORGOTTEN SCARES, de documentaire van Steve de Roover over Belgische low-budget horrorfilms (Zie SN #122) worden ook twee films van Léon Paul De Bruyn vertoond: het bloederige PARTS OF THE FAMILY (2003) en MANIAC NURSES (1990). Léon Paul de Bruyn zal zelf ook aanwezig zijn (check de site volgende week voor ons interview met De Bruyn!).
De hoofdgast dit jaar is niemand minder dan Richard Stanley, regisseur van de cultklassiekers HARDWARE (1990) en DUST DEVIL (1992). Wie zich de hilarische documentaire LOST SOUL: THE DOOMED JOURNEY OF RICHARD STANLEY’S ISLAND OF DR. MOREAU nog herinnert, weet dat BUT een uitstekende verteller in huis heeft gehaald. Schokkend Nieuws gaat hem natuurlijk ook interviewen (te lezen in Schokkend Nieuws #128).
Naast de bekendere films van Stanley toont BUT een selectie minder bekende korte films en documentaires, waaronder zijn nieuwste film L’AUTRE MONDE (2013). De documentaire over Stanleys Franse woonplaats Montsegur bevat alle kenmerken van zijn recente oeuvre: een fascinatie voor verschoppelingen, complottheorieën en een diep geloof in het bovennatuurlijke.
De openingsfilm op 31 augustus bevat ook een vleugje Richard Stanley. REPLACE (2017), waarin een jonge vrouw wel heel rigoureuze stappen onderneemt tegen huidveroudering, is het debuut van de jonge Duitse scriptschrijver en regisseur Norbert Keil. Stanley staat op de credits als co-scenarist. Acrice Barbara Crampton (BODY DOUBLE, RE-ANIMATOR, YOU’RE NEXT) heeft een glansrol als plastisch chirurg. De slotfilm is THE EVIL WITHIN uit 2017, een film over een verstandelijk gehandicapte seriemoordenaar die aan vreselijke nachtmerries lijdt. Regisseur Andrew Getty was een methverslaafde miljardairszoon die zich liet inspireren door zijn eigen drugsnachtmerries en al zijn geld in de film stopte. Hij werkte er meer dan vijftien jaar aan, maar overleed voordat hij de film kon voltooien. Zijn editor maakte het karwei af op basis van uren en uren aan ruw materiaal. Een rauwe, aparte genrefilm, met een nog aparter achtergrondverhaal: dat is typisch BUT.
B-movie, Underground & Trash Film Festival
31 augustus t/m 3 september
De Veste, Breda
www.butff.nl
Dit artikel verscheen in Schokkend Nieuws #127. Meer lezen? Koop ‘m hier.
