NEDERHORROR | Gisteren startte de crowdfundingscampagne voor UNDER THE APPLE TREE. De korte film van Erik van Schaaik wordt fantastisch – en dat weten we zéker omdat Schokkend Nieuws afgelopen maandag de set mocht bezoeken van deze Nederlandse stop-motion zombie-animatiefilm!
Verscholen in Ankeveen, in de achterste loods op een industrieterrein, vinden we op maandagochtend de studio van Pedri Animation. Producent Thomas Hietbrink leidt ons door de ateliers van deze Nederlandse leverancier van animatiepoppen, sets, props en stop-motion animatiefilms. De studio werkte onder meer aan NIJNTJE DE FILM en O APOSTOLO en is op het moment met een jeugdtelevisieproject bezig. Wij zijn natuurlijk vooral geïnteresseerd in de set die in de studio beneden staat. Op de animatietafel, onder de lampen, staan het oude, scheefgezakte huis van een appelboer en de kerk en het kerkhof van zijn broer de priester. Overal liggen rotte appels. Achter de animatiecamera: regisseur Erik van Schaaik, dolenthousiast.
UNDER THE APPLE TREE wordt een zeventien minuten durende stop-motion horrorfilm en gaat over twee broers. De één is een appelboer die teveel van zijn eigen cider drinkt. De ander is een priester die zich wezenloos ergert aan alle rotte appels die op zijn kerkhof vallen. Wanneer de appelboer zelfmoord pleegt, zaagt de priester dus onmiddellijk de appelbomen om.
“De priester heeft een hekel aan die gore appels die de hele tijd op zijn kerkhof landen,” lacht Erik van Schaaik. Hij gebaart over de set. “Moet je je voorstellen: een hoop druilerige takken in de mist die dan over het hek hangen, die twee bekvechtende broers en al die rottende appels en wormen. Dat is een verhaal dat eraan parallel loopt: omdat de priester alle appelbomen heeft omgezaagd, zijn er geen appels meer en raken de wormen hun huisje dus kwijt. Onze held-worm ziet dan gelukkig daar die boer in de grond liggen – en die stinkt zelfs naar appelcider – en hij denkt: dat is fantastisch! Een kasteel van een huis! Hij ontdekt zelfs hoe hij die boer kan aansturen. Uiteraard leidt dat allemaal naar dat ene iconische moment waarop één van de wormen ‘hands up!’ roept en je de handen van die dode boer zó uit het graf ziet komen! Dat alles bij nacht en ontij en heel veel regen. De dooie ciderboer komt zijn priesterbroer midden in de nacht opzoeken…”
Het idee is geboren in een kasteel in het Belgische Jamoigne, begreep ik.
Erik: “Dat is lang geleden, hoor! Ik ben dolgelukkig bezig hier, maar het heeft wel zeven jaar geduurd voordat ik eindelijk aan de slag kon. In België had ik het grote geluk twee jaar lang in een kasteel te wonen, in het zuiden van de Ardennen. Ik ging daar samen met een maat van mij, muzikant Martin Fonse, een filmpje opnemen, VENT. De huur was maar 130 euro in de maand en de bedoeling was vooral dat je als oppasser dienst deed. Het was een kasteel van 31 kamers en vier torens en een kapelletje – dat heb ik meteen omgetoverd tot bioscoopzaal. Als ik dan een scène had geanimeerd, zat Martin daar op het pomporgel in de kapel er zijn muziek bij te componeren. Ik wilde al m’n hele leven lang een griezelfilm maken, dus ik heb daar heel veel zitten schrijven, midden in de nacht, tijdens het onweer, bij bliksemlicht. Daar moesten ze thuis wel ontzettend om lachen. Ik, in m’n eentje in dat enorme donkere kasteel met bliksemschichten en wapperende gordijnen… alles wat je wilt eigenlijk!”
Toch duurde het nog zeven jaar?
Erik: “Ja, toen was er dus een leuk verhaal bedacht en er was een Engelse producent die er wat in zag, maar dat kwam niet van de grond. Samenwerking stopgezet, lag het weer een lange tijd stil. Toen werd crowdfunding hip en dacht ik: Weet je wat, we doen dit als een klein leuk ding op de keukentafel. Ik was toen al bezig met mijn lange film JIERONYMUS, en dat is eigenlijk alleen nog maar leuren en zakendoen, meer productiewerk dan iets anders. Dus ik dacht: UNDER THE APPLE TREE wordt een gezellig, hands-on dingetje. Gelukkig pakte mijn vrouw het iets professioneler aan. Zij bracht een denktankje bij elkaar. De één hielp me om die crowdfundingcampagne op gang te krijgen. Een ander vertelde over het Productiefonds Oost-Nederland, dat ons geld gaf. Toen kwam ik Thomas tegen, die haalde er het Filmfonds bij en toen werd het ook nog eens een Nederlands-Belgische co-productie. Als we die 15.000 van Cinecrowd nog binnenhalen, hebben we genoeg om het echt perfect te doen: een alles erop en eraan-productie.”
Vertel eens iets over de poppen?
Erik: “Dit is de priester [Van Schaaik haalt de twee hoofdrolspelers tevoorschijn en beweegt de poppen die door Pedri werden gemaakt heel zorgvuldig] en dit is fase 1 van de zombieboer. Zoals je ziet is eigenlijk alles animeerbaar: de handen, de ogen, de wenkbrauwen. Je kunt de lippen precies zo laten bewegen als je wilt. Zelfs de kleding is positioneerbaar. Dit zijn echt hele geavanceerde, dure poppen. Die kunnen zo’n beetje alles.” De regisseur opent een nieuwe doos. “De zombiepoppen zijn wat eenvoudiger, die heb ik zelf gemaakt. Ze zijn voor het moment dat ze uit de grond komen. Zombies bewegen natuurlijk ook niet zoveel. Deze vind ik erg leuk; gewoon gemaakt van een barbiepop. Op de set zie je nu een omaatje het graf uitkomen, met haar rollator. Dit is de kok, die komt het graf uit, natuurlijk met een appel in zijn bek. Deze zombie heeft van die irritante muziek op zijn koptelefoon. Tsskkk stsskk… De muziekzombie. De tandartszombie…”
Met hoeveel bewegende elementen moet je eigenlijk rekening houden tijdens het animeren?
Erik: “Dat verschilt. Als we een echt ingewikkelde scène hebben, dan beweegt het hele lichaam. De moeilijkste scène was tot nu toe die in de slaapkamer. Je ziet dat in de gordijnen ook ijzerdraad zit, zodat je die kunt animeren. Voor elk shot moet de animator dat gordijn dus een klein beetje bewegen. De priester heeft een wapperende muts, zijn kleren wapperen, er vallen regendruppels op zijn gezicht… Het kan soms tot een kwartier duren voordat zo’n pose is gemaakt. Dan doe je ‘klik!’ en begint het van voren af aan.”
En hoeveel foto’s per seconde?
Thomas Hietbrink: “Eén foto wordt twee frames gebruikt. Een seconde film is, zoals je weet, 24 frames, dus wij maken daarvoor twaalf foto’s. Dat varieert per project. Sommige projecten willen echt alles op ‘enkels’, zoals we dat noemen. Kan je nagaan: dat is dubbel zoveel animeren. Als het nog wat rauwer mag, dan doen we het in ‘triples’, drie frames per foto.”
Het is dus een artistieke keuze om de animatie niet helemaal vloeiend te maken?
Erik: “Precies. Wallace and Gromit is dubbel. Japanse anime is vierdubbel, dan zie je het echt van tak-tak-tak gaan. CORALINE en PARANORMAN zijn enkel, wat vloeiender. In mijn beleving is Wallace and Gromit net zo lekker op het oog, of eigenlijk lekkerder. Dan kun je echt zien: dit zijn handgemaakte dingen en ze zijn echt door een artiest tot beweging gebracht. Hoe meer je het gaat polijsten, hoe minder magie.”
Dus hoeveel doe je dan op een dag?
Thomas: “We hebben een hele mooie ambitie van negen seconden per dag. Alles hangt natuurlijk af van je budget. Realistisch gezien zitten we nu op zes à zeven seconden, wat ik nog heel erg goed vind voor dit type animatie.
Erik: “Woest mooie animatie. Het wordt echt top-off-the bill!”
En wat is dit?
Erik pakt het piepkleine gebogen object op: “Dit is de kettingzaag waarmee de bomen zijn omgezaagd, maar deze is dus al getroffen door de bliksem. Daar zie je dus straks allemaal vonkjes en ellende uit komen. Hier heb je de hele kettingzaag. De modelbouwers van Pedri zijn zó goed. Ze vragen me wel om alles te tekenen, daar moest ik aan wennen. Ik ben gewend alles zelf te maken. Het voelde eerst als ‘Hollywoodje spelen’, maar echt, de volgende ochtend ligt er dan dit op je bureau!
Hoeveel mensen werken er in totaal mee aan deze film?
Thomas: “Bij ons intern zo’n veertien, vijftien. In België – de wormen worden door Beast Animation gemaakt – nog eens een stuk of zes mensen. Dan nog juristen, geluid, muziek, voice-over… In totaal zeker zo’n dertig man, denk ik.”
Jullie zijn al flink onderweg, maar er is nog wat geld nodig. De Crowdfundingcampagne begint deze week. Hoeveel willen jullie ophalen en hoe belonen jullie je donateurs?
“15.000 euro. Als je 75 euro of meer schenkt krijg je een rol als één van de wormen. Er zijn heel veel wormen in deze film. Je spreekt je stem in in je mobiele telefoon, verstuurt dat naar het juiste adres en dan komt je stem in de film en sta je ook met je naam op de aftiteling. Donateurs van €150,- of meer krijgen een originele prop van de set: één van die minuscule rotte appeltje! En verder tekeningen, een setbezoek, heel veel…”
UNDER THE APPLE TREE steunen doe je via Cinecrowd. De film is oktober/november dit jaar klaar. In één van de scènes steekt de priester een kaars aan. Van Schaaik houdt met een gelukzalige glimlach een luciferdoosje tussen zijn duim en wijsvinger van het formaat van een postzegel. “Er zitten zelfs echte lucifers in!”
