RECENSIE
Bioscoop

Free Fire(2016)

Gelikte Hollywoodfilms over illegale drugs- en wapendeals spuugzat? Ben Wheatley’s gangsterkomedie FREE FIRE schiet geen losse flodders.

Boston, jaren zeventig. Chris (Cillian Murphy) en Frank (Michael Smiley) kopen illegaal wapens van Vernon (Sharlto Copley), een deal die bekokstoofd is door Justine (Brie Larson) en Ord (Armie Hammer). Ze spreken met elkaar af in een verlaten fabriekshal. Alles loopt soepel, totdat iemand van de ene partij erachter komt dat iemand van de andere partij zijn nichtje heeft misbruikt. Consternatie. Gescheld. Verhitte koppen. De wapens worden getrokken. En dan duikt er nog een derde partij op. All hell breaks loose.

De immens productieve Ben Wheatley regisseerde eerder SN-favorieten als KILL LIST (2011), SIGHTSEERS (2012), A FIELD IN ENGLAND (2013) en HIGH-RISE (2015). Na het wisselvallige en iets te ambitieuze HIGH-RISE is FREE FIRE gelukkig een pretentieloze, geslaagde en vooral ook zeer humoristische film. Een aangename verrassing, al zullen de heetgebakerde mannen en die ene vrouw in die fabriekshal daar natuurlijk anders over denken.

Het punt dat Wheatley maakt is even eenvoudig als duidelijk: in het echt verlopen dit soort criminele deals nooit vlekkeloos. Hollywood toonde ons ontelbare shoot-outs en wildwest situaties, maar altijd glad als gepolijste chroom. Elk schot eindigde altijd keurig in de vijand, waardoor de held van dienst eindeloos veel slechteriken kon omleggen. Niet in FREE FIRE, waarin iedere kogel gruwelijk veel pijn doet, niemand een held is en iedereen maar net iets vaker raakschiet dan de Stormtroopers in de STAR WARS-reeks.

Wheatley liet zich inspireren door FBI-verslagen van echte plaatsen delict en drugs- en wapendeals, zo vertelde hij tijdens een Q&A op het International Film Festival Rotterdam. Dit soort uitwisselingen verlopen vaak volkomen chaotisch. Mensen worden per ongeluk neergeschoten, zijn oneerlijk en laf, worden hebzuchtig en overmoedig, stervend niet meteen na één kogel maar jankend als een hond en ze vallen uiteindelijk door domheid in handen van de politie.

FREE FIRE moet het vooral hebben van de dialogen en de personages. De plot is zeer eenvoudig: twee partijen ontmoeten elkaar, natuurlijk gaat er iemand door het lint en iedereen begint op iedereen te schieten. Tot dusver niks verrassends of nieuws. De vergelijking met RESERVOIR DOGS (Quentin Tarantino, 1992) is snel gemaakt: de spanning zit ‘m in het ontdekken van de werkelijke onderlinge verhoudingen: wie verraadt wie?

Gelukkig daarom is de cast ijzersterk: Sam Riley, Michael Smiley, Cillian Murphy, Armie Hammer, Sharlto Copley, Babou Ceesay, Noah Taylor: aan talent zeker geen gebrek. Wheatley had het geluk Brie Larson in zijn film te casten, voordat ze een Oscar won voor haar rol in ROOM (Lenny Abrahamson, 2015) en voor KONG: SKULL ISLAND (Jordan Vogt-Roberts, 2017) werd geselecteerd. Wheatley geeft zijn acteurs veel om mee te werken: de dialogen zijn pittig en realistisch geschreven, met een flinke dosis humor. ‘Justine, as gorgeous as ever,’ slijmt Vernon. ‘Though you’ve put on a bit of weight.’ Justine: ‘Fuck off.’

Justine en Chris wekken sympathie. Chris flirt vanaf het begin met de enige vrouw in het gezelschap en probeert haar mee uit te vragen. Hij is geen ruwe crimineel, maar juist heel respectvol. Net als het script, trouwens, dat van Justine gelukkig geen jonkvrouw in nood maakt. Als publiek sta je al snel vierkant achter Chris en Justine, want wie wil er nou een opbloeiende romance zo snel al zien eindigen?

Armie Hammer krijgt als de ijdele Ord de kans om zijn komische talent te tonen, zoals hij dat eerder deed in THE MAN FROM U.N.C.L.E. (Guy Ritchie, 2015). Sharlto Copley’s Vernon is totaal onuitstaanbaar: hij is arrogant, egoïstisch en een enorm watje. Hij offert zijn vrienden en partners maar al te graag op om zijn eigen hachje te redden. Copley, die we kennen uit DISTRICT 9 (Neil Blomcamp, 2009) en HARDCORE HENRY (Ilya Naishuller, 2015) speelt hem duidelijk met veel genoegen. Fijn ook, dat hij gewoon zijn eigen Zuid-Afrikaanse accent mag gebruiken. Nog fijner is natuurlijk, dat in het scenario van Amy Jump en Ben Wheatley niemand precies is wie hij of zij lijkt te zijn.

De film in de jaren zeventig plaatsen is een slimme zet. Dat maakt FREE FIRE net even iets interessanter om naar te kijken. De kleding is mooi (wijde broekspijpen!), Cillian Murphy liet een prachtige pornstache staan, de muziek is erg fijn en natuurlijk wordt er in de dialogen ook veel gebruik gemaakt van typische jaren zeventig slang. Ben Wheatley gaf tijdens de Q&A in Rotterdam overigens een simpeler verklaring voor zijn keuze voor de seventies: mobieltjes. Als iedereen naar z’n mobieltje had kunnen grijpen om zijn vriendjes te bellen, had dat alle spanning uit de film gehaald. In plaats daarvan draait een cruciaal moment in FREE FIRE juist om een vaste telefoon die opeens begint te rinkelen.

Dat aanhoudende gerinkel zet een kruiptocht in gang door de smerige en verlaten fabriekshal. Niemand die precies weet wat er in die fabriek gemaakt werd, maar dat maakt ook niet uit. Het enige wat telt is: niemand komt er toevallig langs. Een hele film die zich op één enkele plek afspeelt klinkt weinig spannend, maar de fabriek blijkt een ideale plek voor verrassingen: denk aan apparaten of pijpleidingen die als wapen kunnen dienen of achtergelaten gasflessen.

Wheatley kiest consequent voor eenvoud: een kleine cast, eenheid van tijd en plaats. De hele film speelt zich af in real-time en van A naar B. Nadeel daarvan is dat de film halverwege even niks meer te vertellen heeft. Iedereen schiet nu al ruim een half uur op elkaar en tja, hoe houd je dat nog spannend? Gelukkig weet Wheatley met stijlvol camerawerk, een knappe choreografie en een volgende twist het tempo na een kwartiertje rust weer op te krikken. In theorie zou die ene ruimte ook moeten helpen het overzicht te houden; in de praktijk is in deze chaos nog steeds niet helemaal te volgen wie nou waar zwaargewond heen kruipt. De film had baat gehad bij wat meer overzichtsshots. Wheatley geeft de voorkeur aan close-ups. Best, maar hoe weet je nou of je favoriete personage gevaar loopt, als je niet kan zien wanneer het zich in de schietlijn van een vijand bevindt?

Desondanks schiet FREE FIRE recht in de roos: de film is grappig en bruut, en beschikt over een fantastische cast. Voor Wheatley is het een stap richting de mainstream, maar dat valt hem te vergeven. ‘Mr. Wheatley, fire when ready.’

Distributie: Splendid. Release NL: 27 april 2017. Copyright: Carlijn Kruidhof. Overname uitsluitend na goedkeurig van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 26 april 2017. Deze recensie was ook te lezen in Schokkend Nieuws # 125.

© Carlijn Kruidhof
26 april 2017
  • Titel
    Free Fire
  • Lengte
    91 minuten
  • Regie
    Ben Wheatley
  • Scenario
    Amy Jump, Ben Wheatley
  • Cast
    Sharlto Copley, Brie Larson, Armie Hammer
  • Taal
    English
  • Land
    United Kingdom
  • Trailer
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.