RECENSIE
netflix

Black Mirror (seizoen 3)(2011–)

NETFLIX| Charlie Brooker is terug met een nieuw seizoen van zijn duistere geesteskind BLACK MIRROR. Zijn sombere visie op de invloed van technologie in ons leven is nog steeds bijzonder scherp en beklemmend.

Scenarioschrijver Rod Serling koos eind jaren vijftig voor een nieuw televisieconcept. Serling schreef eerder respectabel tv-theater met een maatschappijkritische visie voor de grote Amerikaanse zenders, maar zijn bazen waren niet altijd even happig op zijn donkere en controversiële verhalen. In THE TWILIGHT ZONE kon Serling zijn kijk op de angsten van de moderne mens veilig verpakken in sciencefiction en horror, genres die toen geassocieerd werden met pulp en daarom wat minder serieus werden genomen.

Charlie Brooker begeeft zich ook in dat schemergebied. Zijn carrière als schrijver voor televisie liep via een vergelijkbare omweg. Hij begon in de jaren negentig met het schrijven van videogamereviews; vervolgens werd hij columnist en bijtende tv-persoonlijkheid. Met zijn komische serie SCREENWIPE leverde hij raak commentaar op de media en hoe die te werk gaan.

Als scenarioschrijver maakte Brooker in 2005 samen met Chris Morris de hilarische en nog steeds actuele serie NATHAN BARLEY. Een satire over irritante mediafiguren in Londen, waarin Brooker thema’s als gentrificatie, debilisering en de techhype op de hak nam. Na NATHAN BARLEY volgden de zombiethriller DEAD SET (2008) en BLACK MIRROR (2011). Die laatste serie werd al snel opgepikt door Netflix en een culthit.

BLACK MIRROR stelt ook in het derde seizoen niet teleur. Het concept is nog steeds vergelijkbaar met dat van THE TWILIGHT ZONE: losse op zichzelf staande verhalen met een onwerkelijke setting en een twist. Brookers toevoeging aan dat gegeven is zijn kritiek op hoe technologie ons leven beïnvloedt. Voor het nieuwe seizoen wordt hij bijgestaan door een team van gedegen regisseurs, zoals Joe Wright (HANNA), Dan Trachtenberg (10 CLOVERFIELD LANE) en James Watkins (EDEN LAKE).  De opvallende cast levert dramatische diepgang, ondanks de beperkte duur van de afleveringen.

De wereld van BLACK MIRROR is nooit ver verwijderd van onze werkelijkheid en dat maakt de serie zo sterk. Het is sciencefiction die op vervreemdende wijze geloofwaardig is en een gevoel van verstoorde herkenning teweegbrengt. Uitvergrotingen van onvermijdelijke ontwikkelingen die wij niet meer kunnen voorkomen of waar wij ons gewillig aan hebben vastgeketend. Het is de moderne technologie die onze duistere verlangens voedt, onze slechte kanten versterkt en onze zwakheden uitbuit.

Die rode draad zie je terug in afleveringen die variëren van cyberthriller (Hated in the nation) tot zombieoorlogsfilm (Men against fire) of sociale satire (Nosedive, waarvoor actrice Rashida Jones het scenario schreef). Die laatste is vooral pijnlijk herkenbaar en gaat over een wereld waarin een vijf sterren ratingssysteem alles domineert. Bryce Dallas Howard speelt Lacie die iets boven de vier punten blijft steken en graag een betere ranking wil. In haar pogingen dat doel te bereiken raakt zij steeds meer verstrikt in behaagziek gedrag.

De games-achtergrond van Brooker zie je terug in Playtest waarin een platzakke Amerikaanse globetrotter besluit om voor geld de nieuwste versie van een game te spelen. Het blijkt de laatste horrorcreatie te zijn van een Japanse ontwikkelaar die duidelijk is gemodelleerd naar Hideo Kojima. Acteur Wyatt Russell (We hebben de nieuwe Jeff Bridges gevonden!) is vooral effectief als relaxte Yank die gaandeweg geconfronteerd wordt met zijn ultieme angsten.

De ontroerendste aflevering is San Junipero.  Die aflevering begint schijnbaar in de jaren tachtig als een soort perfect simulacrum van de films van John Hughes en Joel Schumacher. Dat inclusief muziek van INXS, The Simple Minds en … Living in a Box. In die verleidelijke hedonistische wereld waarin iedereen voor altijd jong is, ontmoeten twee zeer verschillende vrouwen elkaar. Niets is echter wat het lijkt in BLACK MIRROR. Brooker levert subtiel commentaar op onze escapistische hang naar nostalgie, die evengoed een verleidelijke val kan zijn.

Net als in THE TWILIGHT ZONE zit er een moraal achter de verhalen. Serling was daar in bepaalde gevallen wat prekerig in, maar dat waren andere tijden. Brookers morele kompas is meer afgestemd op het hier en nu. “Politicians are cunts!” zegt Kelly Macdonald onverrast in Hated in the Nation. “The environment is fucked,” grapt Bryce Dallas Howard in Nosedive. We weten het, maar we doen er niets aan. Het is een filosofie die onze tijdgeest kenmerkt en die gelijkgestemde documentairemaker Adam Curtis (hij werkte met Brooker samen voor de serie NEWSWIPE) nu analyseert in zijn essayfilm HYPERNORMALISATION die op de BBC te zien is.

Wat er nog overblijft is de vraag wat ons menselijk maakt in een tijd waarin ons leven op ingrijpende wijze verandert. Het is die vraag die keer op keer terugkomt in Brookers ijzige tv-serie. Als iemand die onze slaafse afhankelijkheid van technologie bekritiseert is hij ook eerlijk. Hij weet dat we niet terug kunnen en dat wij dat misschien ook niet willen. Dat maakt zijn wereld met grote schimmige bedrijven, op cijfers gerichte individuen en cynische politici zo eng. Het is een realiteit die even wreed zichtbaar wordt in een onheilspellende lachspiegel.

Distributie: Netflix. Release: 21 oktober 2016. Copyright: George Vermij. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 17 oktober 2016.

17 oktober 2016
  • Titel
    Black Mirror
  • Lengte
    60 minuten
  • Scenario
    Charlie Brooker
  • Cast
    Wunmi Mosaku, Monica Dolan, Daniel Lapaine
  • Taal
    English
  • Land
    United Kingdom
  • Trailer
Meer Sci-Fi
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.