RECENSIE

District 9(2009)

Alleen dat ene beeld al is hallucinant: boven Johannesburg zweeft een gigantisch ruimteschip in de lucht. Maar DISTRICT 9 is meer dan één beklijvend shot. Het regiedebuut van Neill Blomkamp is een zowel overrompelende als diepzinnige film waar zowat alles aan klopt.

Zoals we vandaag terugkijken op het markante succes van THE BLAIR WITCH PROJECT, zo blikken we over twintig jaar misschien terug op het sprookje van DISTRICT 9, al valt te hopen dat Neill Blomkamps carrière minder hobbelig verloopt dan die van Daniel Myrick en Eduardo Sánchez. Maar de gelijkenissen zijn vooralsnog treffend. Was hun debuut de eerste film die zichzelf hypte via internet, dan heeft DISTRICT 9 een andere primeur: hij werd de wereld in getwitterd. In Amerika groeide de film, ondersteund door een uitgekiende marketingcampagne, uit tot de monsterhit van het jaar. Een sequel lijkt nu al een uitgemaakte zaak.

Dat lijkt allemaal verbluffend voor het speelfilmdebuut van een tot dusver onbekende 29-jarige Zuid-Afrikaan, die uitweek naar Vancouver om er zich toe te leggen op het maken van special effects en anno 2005 niet wist wat hem overkwam toen Peter Jackson vroeg om de videogame adaptatie HALO onder handen te nemen. Het monsterverbond tussen Universal Pictures en 20th Century Fox zou 200 miljoen dollar kosten. De film kwam er uiteindelijk – en achteraf bekeken gelukkig – niet, maar als goedmakertje kreeg Blomkamp van Jackson carte blanche: dertig miljoen dollar om een lange versie te maken van zijn in 2005 gedraaide korte film Alive in Joburg.

DISTRICT 9 gaat van start als een mockumentary waarin we interviews en beelden te zien krijgen van grotendeels xenofobe overheidsagenten die reconstrueren wat er zich heeft afgespeeld in District 9, de overbevolkte, smerige sloppenwijk in hartje Johannesburg die niet bevolkt wordt door mensen, maar door buitenaardse wezens. De vreemdelingen leven er al sinds hun ruimteschip in 1982 om onbekende reden dienst weigerde boven de Zuid-Afrikaanse stad.

Wanneer de wat suffige ambtenaar Wikus Van De Merwe de opdracht krijgt om de aliens op de hoogte te brengen van hun uitlevering naar een nieuw vluchtelingenkamp honderden kilometers verderop, duiken we als toeschouwer mee de slums in. De aliens – afzichtelijke, iele wezens die een vreemd kliktaaltje spreken – leven er als zieke, uitgehongerde sukkels die uitgebuit worden door Nigeriaanse maffiabendes die voedsel en wapens controleren. Doet Van De Merwe aanvankelijk nog lacherig over zijn nieuwe job, een incident in het district zal zijn kijk op de hele zaak grondig veranderen.

Neill Blomkamp, zelf een kind van de apartheidspolitiek die Zuid-Afrika officieel tot 1990 in twee kampen verdeelde, maakt er geen geheim van dat zijn film een politiek pamflet is tegen rassenhaat. De parallellen tussen film, grotendeels opgenomen in Soweto, en werkelijkheid liggen voor de hand. Door van de asielzoekers drie meter lange buitenaardse wezens te maken (die spottend garnalen worden genoemd) bekijkt hij de rassenproblematiek vanuit een andere invalshoek. Het beeld dat hij ophangt is niet mooi en wordt er gedurende de film alleen maar lelijker op.

Tegelijkertijd ontpopt deze aanklacht tegen racisme zich als een stevige, confronterende actiefilm. Tegen wil en dank moet Van De Merwe als een mannelijke Ripley immers het strijdgewoel in. Het tweede deel van de film staat dan ook bol van spectaculair wapengekletter, grootse ontploffingen en een grande finale die niet zou misstaan in TRANSFORMERS.

Maar Blomkamp is slim: nooit plaatst hij actie boven acteur. Zijn focus blijft de hele tijd gericht op de aliens en de onvergetelijke antiheld van deze film, een geweldige rol van nieuwkomer Sharlto Copley. Uitgeput, moe getergd en in een groots robotpak gehesen, waant hij zich op geen enkel moment de nieuwe Terminator. Een blik in de hemel richting ruimteschip stelt hem voortdurend voor morele dilemma’s en moeilijke beslissingen. DISTRICT 9 getuigt van een gelaagdheid die je nog maar zelden aantreft in sciencefictionfilms.

Di: Sony (BE: 30 september/ NL: 8 oktober)

Copyright Hans Dewijngaert. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 2 oktober 2009.

© Hans Dewijngaert
2 oktober 2009
  • Titel
    District 9
  • Lengte
    112 minuten
  • Regie
    Neill Blomkamp
  • Scenario
    Neill Blomkamp, Terri Tatchell
  • Cast
    Sharlto Copley, David James, Jason Cope
  • Taal
    English, Nyanja, Afrikaans, Zulu, Xhosa, Sotho
  • Land
    South Africa, United States, New Zealand, Canada
Meer Sci-FiMeer Thriller
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.