RECENSIE

The Dark Knight(2008)

De verwachtingen over Christopher Nolans tweede Batmanfilm waren al hooggespannen, maar na de dood van Heath Ledger, die The Joker speelt, zwol de buzz aan tot orkaankracht. De film brak bij zijn opening in de VS het boxoffice record van SPIDER-MAN 3. En nu, in de openingsweek, laat hoofdrolspeler Christian Bale zich óók nog arresteren na een handgemeen met moeder en zus. Eigenlijk is alles opvallend, groot en luidruchtig aan THE DARK KNIGHT.

Net als Nolans BATMAN BEGINS (2005) ontleent THE DARK KNIGHT z’n toonzetting aan Frank Miller. Batman die als een roofvogel op het dak van een auto neerstrijkt, en de aanwezigheid van gemaskerde volgelingen van de misdaadbestrijder, verwijzen direct naar het werk van de Amerikaanse striptekenaar. Maar het is vooral de sfeer van cynisme en pessimisme die Millers stempel draagt. Hij hernieuwde destijds onze kennismaking met Batman, niet langer een held, maar een psychologisch gekwelde vigilante in een grimmige, doorgedraaide stad. Nolan en Ledger doen er, wat dat laatste betreft, zelfs nog een schepje bovenop.

Zo resulteert in de openingsscène een bankoverval in de dood van ieder van de betrokken overvallers. De ene boef blijkt opdracht te hebben om na gedane arbeid de ander om te leggen, net zolang tot alleen de opdrachtgever overblijft: de Joker, die natuurlijk nooit van zins was de poet te delen. Hij laat de geboeide bewaker achter met een traangasgranaat in de mond en de woorden ‘What doesn’t hurt you, only makes you… stranger.’ De enthousiaste verhalen over zijn laatste volledige rol waren de film al vooruitgesneld, maar Ledger speelt de Joker inderdaad angstaanjagend gestoord. Met zijn wilde haar, uitgelopen make-up en uitgesneden mondhoeken is hij de grijnzende clown uit uw nachtmerries.

Ledger completeert zijn creatie met tics als het voortdurende gelik aan het litteken en een blik waaronder zelf de muren van de TBS-kliniek zouden verkruimelen. ‘I’m an agent of chaos’; na Ledgers maniakale kakellach volstaat die verklaring. Welk doel dient het om het geld van de onderwereld te stelen en een oorlog uit te lokken met Batman, anders dan het waanzinnige verlangen naar totale anarchie? En die krijgen we op nog grotere schaal dan in BATMAN BEGINS. Batman wordt niet beperkt door wetten of jurisdictie, dus vliegt hij ditmaal zelfs naar Hongkong om daar maffiabaas Lau in de kraag te vatten.

Luitenant Jim Gordon (Gary Oldman) en openbare aanklager Harvey Dent (Aaron Eckhart) zijn er blij mee, want het leidt tot de arrestatie van vrijwel de gehele criminele gemeenschap van Gotham City. Even rust en veiligheid op straat. Tot, natuurlijk, de Joker zijn troeven uitspeelt. Batman zelf worstelt met zijn rol in het geheel. De onbereikbare Rachel (Maggie Gyllenhaal) herinnert hem aan de prijs die hij betaalt voor een leven als vigilante. En is Harvey Dent, die alles wél volgens de letter van de wet doet, geen betere misdaadbestrijder?

Eigenlijk worstelt ook Christian Bale wat met zijn plek in de film. De slag om de aandacht verliest de acteur in ieder geval ruimschoots van Ledger in de ene spectaculaire set piece na de andere. De ontsnapping van de Joker uit gevangenschap middels een menselijke bom; de achtervolging van een arrestantenbusje; de bizarre keuze waarvoor de Joker de opvarenden van twee veerboten stelt: de een gevuld met gezagsgetrouwe burgers, de ander met moordenaars en ander tuig… Maar 152 minuten is lang om te vullen met anarchie alleen.

En wanneer de Joker in de finale confrontatie Batman voorhoudt dat de twee freaks eigenlijk opmerkelijk veel gemeen hebben, wordt duidelijk dat we bij alle geweld de feitelijke held een beetje vergeten waren. Frank Miller kortom, maakte van Batman, de strip, een volwassen psychologisch verhaal. THE DARK KNIGHT is weer gewoon een comic. Meeslepend en spannend, maar volwassen alleen in de mate van geweld en nihilisme. Tim Burtons visie op Gotham City, en ook die was cartoonesk, was dan toch unieker en minder gemakkelijk vergeten.

Di: Warner. (BE: 23 juli / NL: 24 juli)

Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 24 juli 2008.

24 juli 2008
  • Titel
    The Dark Knight
  • Lengte
    152 minuten
  • Regie
    Christopher Nolan
  • Scenario
    Jonathan Nolan, Christopher Nolan, David S. Goyer
  • Cast
    Christian Bale, Heath Ledger, Aaron Eckhart
  • Taal
    English, Mandarin
  • Land
    United States, United Kingdom
  • Trailer
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.